Ειδική έκδοση για την εφημερίδα "Το Βήμα"

Στον παρόντα τόμο, ο οποίος αναπλάθει με ακρίβεια, τα ίχνη των ερευνών, των ενδείξεων και των διαδικασιών που έλαβαν χώρα σχετικά τον φόνο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Εξετάζεται η ζωή εκείνου που εύλογα θεωρείται ένας από τους αδιαφιλονίκητους ηγέτες του κινήματος για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών. Μπορεί τώρα πια να φαίνεται ένα ζήτημα παρωχημένο, σχεδόν προϊστορικό, μίας εποχής που ο άνθρωπος δεν είχε πάει ακόμα στη Σελήνη, η σεξουαλική απελευθέρωση ήταν κάτι μακρινό, όπως και η ψηφιακή επανάσταση και η παγκοσμιοποίηση, και τόσες γυναίκες σαν τη Ρόζα Παρκς ήταν αναγκασμένες να παραχωρούν στους λευκούς τη θέση τους στα λεωφορεία. Αλλά δυστυχώς, σήμερα περισσότερο από ποτέ αυτό το θέμα υφίσταται, σε μία εποχή που το κίνημα «Black Lives Matter» (Οι ζωές των μαύρων έχουν σημασία) -του οποίου το σύνθημα «I can't breathe» (Δεν μπορώ να αναπνεύσω) αναπαράγει τις σπαρακτικές λέξεις που πρόφερε ο Αφροαμερικανός Τζορτζ Φλόιντ στις 25 Μαΐου 2020 στη Μινεάπολη, την ώρα που πέθαινε από ασφυξία κάτω από το γόνατο ενός αστυνομικού- αντιμετωπίζει με τις διαμαρτυρίες του έναν κόσμο που υποκριτικά θεωρούσε ότι είναι πλέον καθαρός από «φυλετικές» διακρίσεις. Η δολοφονία του Κινγκ, τρία χρόνια μετά από αυτήν του Μάλκολμ Χ, αποτελεί ένα θλιβερό, αλλά ουσιώδες, ορόσημο στην ιστορία για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών στις Η.Π.Α. και συνιστά τον επίλογο μίας ζωής αφιερωμένης εξολοκλήρου στις διεκδικήσεις μίας ίσης μεταχείρισης που οφείλεται σε ένα ουσιαστικό στοιχείο της ζωής μίας χώρας, η οποία υπήρξε από τους βασικούς υπεύθυνους της μαζικής απέλασης των Αφροαμερικανών από τα εδάφη τους και του υποβιβασμού τους σε δούλους. Παρακολουθώντας τη δράση του Κινγκ μέσω των πρωτοβουλιών και των διαδηλώσεων που ο ίδιος καθοδήγησε, αρχικά σε τοπικό επίπεδο και συνδεδεμένες με συγκεκριμένες περιστάσεις και ακολούθως όλο και πιο διαδεδομένες σε ολόκληρη την εθνική επικράτεια, παρατηρούμε να διαμορφώνεται στους Αφροαμερικανούς μία ομαδική συνείδηση. Από μία ηττοπάθεια που κράτησε δύο αιώνες και από έναν κατακερματισμό στις κοινότητες, κυρίως θρησκευτικό, διάσπαρτο στις διάφορες πόλεις, αφυπνίστηκαν ακριβώς χάρη στα εμπνευσμένα, που ακόμα και σήμερα συγκινούν, λόγια του πάστορα, ενθάρρυναν τον αρχηγό και ξεκίνησαν την πορεία, κυριολεκτικά και μεταφορικά, προς τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, συσπειρωμένοι σε ένα ενιαίο μαζικό κίνημα. Επρόκειτο για ένα ισχυρό παλιρροϊκό κύμα, που πολύ σύντομα κατέκλυσε ολόκληρη την εθνική επικράτεια, προκαλώντας μεγάλη ανησυχία στο κομμάτι της κοινωνίας των λευκών της Αμερικής, το οποίο δεν ήταν διατεθειμένο να παραιτηθεί από τα παλιά κοινωνικά και οικονομικά προνόμια. Ωστόσο, η γραμμή δράσης του Κινγκ, σε αντίθεση με εκείνη του Μάλκολμ Χ, βασίστηκε στη μη χρήση βίας κατά τα πρότυπα του Γκάντι: ηθική και θρησκευτικότητα συνέκλιναν στην ιδέα ενός ειρηνικού κινήματος που διέδιδε ο Κινγκ, σε βαθμό ώστε το 1964 να του απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης.

Εχοντας αποτελέσει αντικείμενο μελέτης στις στρατιωτικές σχολές κάθε περιόδου, απέχθειας ως πρότυπο τυράννου, εκθειασμού ως υπόδειγμα κυβερνήτη, επαίνων για την επιείκειά του και αποδοκιμασίας λόγω της μεγαλομανίας του, ο Καίσαρας ανά τους αιώνες όσο έχει μισηθεί, τόσο έχει αγαπηθεί. Από τον ίδιο προέρχεται η έννοια του «καισαρισμού» και από τη δολοφονία του αυτή της «καισαροκτονίας». Ο κόσμος είναι διχασμένος ανάμεσα στους υποστηρικτές του σκοπού του, που τον έβλεπαν ως πεφωτισμένο δικτάτορα, με τον οποίο είχε συμπαραταχθεί ο λαός, και σε όσους αντιθέτως ύμνησαν την πράξη των δολοφόνων του ως θαρραλέα και ύστατη διεκδίκηση της δημοκρατικής ελευθερίας. Ομως η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη και, όπως φαίνεται στον παρόντα τόμο, κρύβεται στο παρασκήνιο των εσωτερικών συγκρούσεων μιας αριστοκρατικής ελίτ για την εξουσία. Ουδείς είναι αθώος. Το πραγματικό θύμα είναι πάντα ο λαός, όπως και το ιδανικό της ελευθερίας, που παραμένει χαμένο και ανέφικτο.

Στις 28 Ιουνίου του 1914 δολοφονείται ο Αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος των Αψβούργων. Η πολιτική δολοφονία που, ενώ άφησε αδιάφορη τη δυναστεία των Αψβούργων-Έστε και την αυστριακή κοινή γνώμη, αποτέλεσε το έναυσμα για το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι συνέπειες του οποίου υπήρξαν αδιανόητα ολέθριες για όλη την ανθρωπότητα. Μια δολοφονία που σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από μια δράκα Σέρβων εθνικιστών, η επιχειρησιακή δυνατότητα των οποίων ήταν απίστευτα περιορισμένη. Ωστόσο, εξαιτίας μία σειράς ατυχών συμπτώσεων, ανικανότητας των αρχών να παράσχουν ασφάλεια και του απαράμιλλου θάρρους με το οποίο ήταν προικισμένος ο αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος, γι' αυτούς και για άλλους λόγους συντελέστηκε η πιο περίεργη αλλά και πιο καθοριστική για τις μελλοντικές εξελίξεις δολοφονία.

Ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι υπήρξε αν όχι ο καλύτερος, όμως σίγουρα ένας από τους πιο δημοφιλείς προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Η βίαιη δολοφονία του στο Ντάλας τον Νοέμβριο του 1963 συγκλόνισε την Αμερική και αποτέλεσε μία από τις πιο μελανές σελίδες της πολιτικής ιστορίας της υφηλίου. Στο παρόν βιβλίο ο συγγραφέας περιγράφει με επιστημονική επάρκεια και αφηγηματική δεξιοτεχνία το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο πίσω από τη δολοφονία του προέδρου και πώς αυτό συνετέλεσε στη δημιουργία αναρίθμητων θεωριών συνωμοσίας. Είναι εντέλει δολοφόνος ο ημιπαράφρων Λι Χάρβεϊ Οσβαλντ ή μήπως το πιο αποτρόπαιο πολιτικό έγκλημα όλων των εποχών συνιστά έργο εγχώριας, διεθνούς ή οποιασδήποτε άλλης συνωμοσίας;